Skurcze Dobowe
W momencie przelania miazgi pokarmowej z jelita cienkiego do jelita ślepego, przesunięta treść zaczyna podlegać trzem, podstawowym rodzajom skurczów w efekcie działania trojakich skurczów jelita grubego:
Skurcze perystalistyczne i antyperystaltyczne
Wywołują ruch miazgi pokarmowej w dwóch różnych kierunkach:
do przodu i w tył
Miejsce występowania
Rejonem ich aktywności jest głównie jelito ślepe do jelita krętego – prawego zgięcia biodrowego (okrężnica wstępująca).
Zadanie
Przypuszcza się, że ruchy wsteczne służą zwiększeniu prawdopodobieństwa wchłonięcia się wszystkich pozostałych składników odżywczych, które nie zdążyły przeniknąć przez ścianki jelita cienkiego. Ruchy do przodu przesuwają miazgę do jelita krętego. Wszystko to umożliwia miazdze pokarmowej dokładne wymieszanie się z, produkowanym m.in. w wyrostku robaczkowym, śluzem, chroniącym ścianki jelita grubego przed podrażnieniem.
Skurcze masowe czyli perystaltyka masowa
Występują tylko kilka razy dziennie.
Zazwyczaj inicjowane są przesuwaniem się treści pokarmowej z ust do żołądka, szczególnie w godzinach porannych.
Miejsce występowania
Występują w obszarze od początku jelita poprzecznego do okrężnicy zstępującej i odbytu.
Zadanie
Zaczynają się od nagłego zaniku, charakterystycznych dla jelita grubego, uwypukleń. Zazwyczaj obkurcza się cały segment jelita grubego (20-30 cm). W ten sposób masy kałowe są tłoczone w kierunku odbytnicy.
Wypróżnianie czyli akt defekacji
Odbytnica posiada własną aktywność motoryczną. Sprzyja temu specjalny mechanizm umożliwiający otwieranie i zamykanie kanału odbytniczego.
Miejsce występowania
Ostatni odcinek jelita grubego zwany odbytnicą i odbytem.
Zadanie
Usunięcie z jelita grubego zalegających i bezużytecznych resztek pokarmowych zwanych kałem lub stolcem. Oba w/w skurcze propulsywne (perystaltyczne i masowe) przesuwają zawartość jelita grubego do odbytnicy. Obecność mas kałowych wywołuje fizjologiczne podrażnienie receptorów, czego efektem jest uczucie parcia na stolec i możliwość defekacji.
